Różnice w księgowości: startup z o.o. vs. jednoosobowa działalność
W cyklu prowadzenie startupu prowadzimy poradniki dotyczące różnych aspektów nowego biznesu. Jednym z nich jest księgowość dla startupu. Dlatego wybór formy prawnej dla nowego biznesu to jedna z kluczowych decyzji, jaką musi podjąć przedsiębiorca. Najpopularniejsze formy w naszym kraju – dla małych biznesów – to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.) oraz jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG). Każda z nich niesie inne obowiązki księgowe, podatkowe i formalne. W tym artykule porównamy różnice w księgowości między startupem w formie spółki z o.o. a JDG.
1. Forma prawna a obowiązki księgowe
Księgowość dla startupu w formie spółki z o.o.
Startup w formie spółki z o.o. posiada osobowość prawną, co oznacza pełną odrębność majątkową od właścicieli. Taka forma zobowiązuje do prowadzenia pełnej księgowości, która obejmuje:
- prowadzenie ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości,
- sporządzanie rocznych sprawozdań finansowych (bilans, rachunek zysków i strat),
- coroczne składanie sprawozdania do KRS.
Pełna księgowość jest znacznie bardziej złożona, niż uproszczone formy ewidencji i zwykle wymaga pomocy profesjonalnego biura rachunkowego. A więc wadą pełnej księgowości jest jej koszt oraz dość skomplikowana struktura kont. Przykładowo: z jednoosobowej działalności dużo łatwiej jest wypłacać gotówkę.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
W przypadku JDG właściciel może prowadzić uproszczoną księgowość, np. Księgę Przychodów i Rozchodów (KPiR), co wiąże się z mniejszymi kosztami i formalnościami. W wielu przypadkach nie ma obowiązku składania rocznego sprawozdania finansowego, a rozliczenia podatkowe są znacznie prostsze. Ta forma nie stanowi odrębnej osobowości prawnej, NIP osoby staje się NIP-em firmowym. Dużo łatwej zakłada się JDG, nie wymagany jest kapitał zakładowy.
2. Podatki i ich rozliczenia
Podatki od spółki z o.o.
Spółka z o.o. płaci podatek dochodowy od osób prawnych (CIT), który wynosi:
- 9% dla tzw. małych podatników (do 2 mln euro przychodów rocznie),
- 19% dla pozostałych.
Dodatkowo, wypłata zysków dla wspólników (np. w formie dywidendy) podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT), co powoduje tzw. podwójne opodatkowanie.
Podatki od JDG
Właściciel jednoosobowej działalności rozlicza się z fiskusem jako osoba fizyczna. Może wybrać jedną z form opodatkowania:
- na zasadach ogólnych (skala podatkowa 12% i 32%),
- podatek liniowy (19%),
- ryczałt ewidencjonowany (stawki zależne od rodzaju działalności).
Brak podwójnego opodatkowania to jedna z głównych zalet tej formy prowadzenia firmy.
3. Koszty księgowości dla startupu
Pełna księgowość dla spółki z o.o. to miesięczny koszt od 500 do nawet 2000 zł, w zależności od liczby dokumentów i stopnia skomplikowania operacji. JDG z uproszczoną księgowością to zwykle koszt rzędu 150–500 zł miesięcznie.
4. Elastyczność i skalowanie
Startupy często wybierają spółkę z o.o. ze względu na możliwość łatwego pozyskania inwestora, większą wiarygodność w oczach partnerów biznesowych i ograniczoną odpowiedzialność wspólników. JDG jest prostsza do uruchomienia, ale mniej elastyczna, gdy firma szybko się rozwija.
Podsumowanie
| Cechy | Spółka z o.o. | JDG |
| Forma księgowości | Pełna | Uproszczona |
| Koszt księgowości | Wysoki | Niski |
| Opodatkowanie | CIT + PIT | PIT lub ryczałt |
| Odpowiedzialność | Ograniczona | Pełna (majątkiem osobistym) |
| Złożoność prowadzenia | Wysoka | Niska |
Źródła informacji, które pomogą w podejmowaniu decyzji dla twojego startupu:
- Kalkulator infakt: https://www.infakt.pl/kalkulatory/kalkulator-jdg-czy-spolka/
- 3 powody by założyć spółkę https://prawapodatnika.pl/3-powody-by-zamiast-jdg-zalozyc-spolke-z-o-o-cz-1/
- Europejski instytut finansowy: https://www.eif.pl/poradnik/sp-z-o-o-a-jdg-co-jest-bardziej-oplacalne-w-2024-roku/
Nasze wnioski:
Jeśli planujesz szybki rozwój firmy, pozyskiwanie inwestorów, działając równocześnie na rzecz ograniczenia ryzyka, startup w formie spółki z o.o. może być lepszym wyborem, ponieważ:
-odrębność spółki zmniejsza odpowiedzialność finansową w razie niepowodzenia startupu, bo
-odpowiadasz do wysokości kapitału zakładowego
Dla freelancerów i (mniejszych) lokalnych biznesów JDG będzie korzystniejsza – jako forma prostsza i tańsza w prowadzeniu. Przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub księgowym. Można też zacząć od jednoosobowej działalności gospodarczej, bo nie potrzeba wyłożyć dodatkowych 5000 złotych na zamrożony w sumie, kapitał własny spółki, i z czasem przekształcić formę działalności na spółkę.
